GÜNCEL BİR ADİPOKİN: CHEMERİN
Özet
Adipoz dokudan salgılanan chemerin kısa bir süre önce adipokin ailesine katılan, çeşitli otokrin ve parakrin etkileri olan bir sinyal molekülü ve yeni bir kemotaktik proteindir. Son yıllarda chemerin ve reseptörünün adipositlerde yüksek oranda olmak üzere karaciğer, böbrek, pankreas, hipofiz, plasenta, yumurtalık ve testislerde eksprese edildiği saptanmıştır. Bu organ ve dokular aracılı- ğıyla enerji homeostazı, glukoz metabolizması, inflmasyon ve birçok fizyolojik sürece etki ettiği bilinmektedir. Adipogenezis, enerji metabolizması ve inflmasyonda rolü olduğu gösterilen bu adipokinin metabolik sendrom (MetS), obezite, Tip 2 Diabetes Mellitus (T2DM), kardiyovasküler hastalıklar, Crohn hastalığı, artrit ve kanserde rolü hakkında artan kanıtlar mevcuttur. Özellikle chemerin, obezite ile T2DM’ nin gelişimi arasında olası bir bağ- lantının hipotezi olarak öne sürülmüştür. Aynı zamanda plazma chemerin düzeylerinin vücut kütle indeksi, açlık serum insülini, açlık kan glukozu, plazma trigliseridleri ve total serum kolesterolü ile pozitif korelasyon gösterdiği ve yüksek yoğunluklu lipoprotein (HDL) ile negatif korelasyon gösterdiği saptanmıştır. Genel olarak, bu bulgular dolaşımdaki chemerin düzeylerinin yağlanmaya ve metabolik sendroma bağlı olduğunu, viseral adipozun obez bireylerde chemerinin değiştirilebilir bir kaynağı olduğunu düşündürmektedir. Chemerin; insulin seviyesini azaltıp, glukoz kullanımını artırarak glukoz homeostazını; glikojen sentetazı inhibe ederek T2DM’u; adiposit farklılaşmasını ve kemotaksisi düzenleyerek inflmasyonu; GLUT-4, yağ asidi sentaz, adiponektin ve leptinin salını- mını düzenleyerek MetS belirteçlerini etkilemektedir. Bu nedenle obezite, T2DM, kardiyovasküler hastalıklar, inflamasyon, metabolik sendrom ve daha birçok hastalıkla ilişkisi bulunan chemerin adipokininin dolaşımdaki seviyelerini belirlemek ve düzeylerini kontrol etmek önem taşımaktadır. Literatür taramasında sıklıkla obez ve metabolik sendromlu bireylerde dolaşımdaki chemerin seviyelerinin yüksek olduğu göze çarpmaktadır. Bu derlemede chemerinin obezite ve metabolik sendromdaki etkileri ile birlikte daha az ele alınan inflmasyon, polikistik over sendromu ve diğer metabolik etkilerine yer verilmektedir. Chemerin secreted from adipose tissue is a signal molecule with a variety of autocrine and paracrine effcts and a new chemotactic protein that recently joined the adipokine family. In recent years, chemerin and its receptor are expressed at the highest levels in adipocytes and less expressed than in the liver, kidney, pancreas, pituitary, placenta, ovary and testes. Through these organs and tissues it is known that it affcts energy homeostasis, glucose metabolism, inflmmation and many physiological processes. There is growing evidence that this adipokine has been shown to play a role in adipogenesis, energy metabolism and inflmmation, its role in metabolic syndrome (MetS), obesity, Type 2 Diabetes Mellitus (T2DM), cardiovascular diseases, Crohn’s disease, arthritis and cancer. In particular, chemerin has been suggested as a hypothesis of a possible link between obesity and the development of T2DM. It was also found that plasma chemerin levels correlated positively with body mass index, fasting serum insulin, fasting blood glucose, plasma triglycerides and total serum cholesterol and negatively correlated with high density lipoprotein (HDL). In general, these findings indicate that circulating levels of chemerin are dependent on adiposity and metabolic syndrome, suggesting that visceral adipose is a replaceable source of chemerin in obese individuals. Chemerin affcts glucose homeostasis by decreasing insulin levels and increasing glucose uptake; T2DM by inhibiting glycogen synthase; inflmmation by regulating adipocyte diffrentiation and chemotaxis; MetS markers by regulating the release of GLUT-4, fatty acid synthase, adiponectin and leptin. Therefore, it is important to determine the levels of circulating levels of chemerin adipokinin in relation to obesity, T2DM, cardiovascular diseases, inflmmation, metabolic syndrome and many other diseases. In the literature, it is frequently observed that circulating chemerin levels are high in individuals with obese and metabolic syndrome. In this review, chemerinin is associated with the effcts of obesity and the metabolic syndrome, as well as lessstudied inflmmation, polycystic ovarian syndrome and other metabolic effcts.