Erişkinlerde dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu'na yatkınlık yapan gen varyantlarının araştırılması

Abstract

Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu (DEHB) dikkatin kolay dağılması, dikkatin sürdürülmesinde güçlük, dürtüsellik, hiperaktivite, öfke patlamaları, duyguların kontrol edilmesinde güçlük ile kendini gösteren nöro-gelişimsel bir bozukluktur. DEHB hem genetik hem çevresel etkilerin birlikte rol aldığı multifaktöryel olarak kalıtılan hastalıklardan biridir. Bu çalışmada DEHB oluşumuna yatkınlıkta rol oynadığı varsayıldığından DAT1, DRD2, DRD3, DRD4, DBH, 5HT2A ve MAOA genlerindeki çeşitli polimorfizmlerin erişkin DEHB gelişimine etkisi, DEHB ve DEHB alt tipleri arasındaki ilişkilerin araştırılması planlanmıştır. Çalışmaya 128 DEHB ve 100 sağlıklı kontrol erişkin birey alındı. Psikiyatrik değerlendirmeleri yapılan tüm bireylerden 2ml kan alındı. DAT1, DRD2, DRD3, DRD4, DBH, 5HT2A ve MAOA genlerindeki farklı polimorfizmler için genotipleme çalışması PCR/PCR-RFLP tekniği ile yapıldı. İstatistiksel değerlendirme bilgisayar ortamında SPSS.20 programı kullanılarak yapıldı. Genotip P-değerleri ve alel frekansları ?2 (2 df) P-değerleri ile hesaplanmıştır. Sekiz gen varyantı ile DEHB alt tipleri arasında ilişki olup olmadığı istatistiksel olarak analiz edilerek olgu ve kontroller arasında fark olup olmadığına bakıldı. Sonuç olarak, DEHB olgular ile kontroller arasında bu yedi polimorfizmin genotip dağılımları ile alel frekansları bakımından bir fark gözlemlenmedi. Sadece DRD4 geninin VNTR polimorfizminde her iki grupta da en sık gözlenen 4T aleli ve 4T/4T genotipidir. 4T aleli istatistiksel olarak anlamlı şekilde DEHB grubunda daha fazladır (p=0,01). Bu da bu alelin çalışılan popülasyonda risk aleli olabileceğini düşündürmektedir. Sadece DRD4 VNTR polimorfizmi ile erişkin DEHB arasında anlamlı bir ilişki bulunmuştur. Çalıştığımız polimorfizmlerin DEHB gelişimindeki rolünü netleştirmek için daha büyük örneklemli birçok aday gen ve polimorfizmlerin birlikte değerlendirildiği yeni çalışmaların yapılması gerektiği kanaatindeyiz.

Attention Deficit and Hyperactivity Disorder (ADHD) is a neuro-developmental disorder characterized by easy distraction, difficulty in maintaining attention, impulsivity, hyperactivity, outbursts of anger, and difficulty in controlling emotions. ADHD is considered to be inherited as a multifactorial inheritance mode in which both genetic and environmental factors play a role in its development. In this tudy, it was aimed to investigate the association/s between DAT1, DRD2, DRD3, DRD4, DBH, HTR2A, and MAOA gene variants and adult ADHD as well as ADHD subtypes. A total of 128 ADHD cases and 100 non-ADHD healthy controls were included in this study. 2ml blood samples were taken from all individuals who were evaluated for psychiatric evaluation. The genotypes for the DAT1, DRD2, DRD3, DRD4, DBH, 5HT2A and MAOA variants were obtained using PCR/PCR-RFLP technique. Statistical analyses were carried out using SPSS program version 20.Genotype and allele frequency P-values were calculated by ?2 (2 df)test. To determine any association/s between the eight gene variants and ADHD and the subtypes, statistical analyses were carried out. As a result, no statistical differences were found between the genotype and allele frequencies in ADHD cases versus nonADHD controls cases and controls for seven gene variants studied as well as in terms of subtypes. Only, 4R alelle and 4R/4R genotype of VNTR polymorphism in the DRD4 gene were observed to be the most frequent one in both case and control groups. 4R allele was found to be sttatistically significant in ADHD group than the ones in ontrol group(p=0,01). This suggests that 4R allele might be a risk factor for ADHD in the population studied. In conclusion, a statistically significant association was found only between DRD4 VNTR polymorphism and adult ADHD. However, to confirm that these gene variants contributes to ADHD and ADHD-subtypes, further studies with both higher population sizes and many candidate genes are needed to be investigated simultaneously.