Diyabetik makula ödemi olan hastalardaintravitreal bevacizumab enjeksiyonu sonrasıretinal anatomik, fonksiyonel ve vaskülerdeğişikliklerin incelenmesi

Abstract

Diyabetik retinopati (DRP), diyabetes mellitusun (DM) en sık görülen mikrovasküler komplikasyonudur ve çalışan yaş grubundaki en sık körlük nedenidir. Biz de çalışmamızda diyabetik makula ödemi (DMÖ) tedavisinde uygulanan intravitreal bevacizumab enjeksiyonu sonrası sırasıyla optik koherens tomografi (OKT), mikroperimetri (MP) ve optik koherens tomografi anjiografi (OKTA) görüntüleme yöntemleri ile gösterilen retinal anatomik, fonksiyonel ve vasküler değişiklikleri tespit etmeyi ve bu değişikliklerin görme keskinliği artışı ile korele olup olmadığını ortaya koymayı amaçladık. Daha önce herhangi bir tedavi almamış diyabetik maküler ödem tanılı 31 hastanın 31 gözünün dahil edildiği çalışmamızda, hastalara birer ay arayla 3 doz intravitreal bevacizumab enjeksiyonu yapıldı. Hastaların tedavi öncesi ve sonrası en iyi düzeltilmiş görme keskinliği (EİDGK) kaydedildi; fundus floresein anjiografi, optik koherens tomografi, mikroperimetri ve optik koherens tomografi anjiografi tetkikleri yapıldı. Hastalar görme keskinliğindeki artışa göre gruplandırıldı. Üç ardışık enjeksiyondan sonra EİDGK 10 harften fazla artanlar grup 1, 5 harften az artanlar grup 2 ve 5-10 harf arası artanlar grup 3 olarak belirlendi. Başlangıçtaki ortalama EİDGK 34,2 harf iken tedavi sonrası 3.ay ortalama EİDGK 39,9 harf değerlerine yükseldiği saptandı (p<0,001). Göz içi basıncı değişimi istatiksel olarak anlamlı değildi (p=0,665). Başlangıç SMK ortalama 335,1 ?m iken 3. ay SMK ortalama 276,4 µm olarak ölçüldü. SMK'da başlangıç değerleri ile 3.ay değerleri arasında istatiksel olarak anlamlı azalma olduğu görüldü (p<0.001). Tedavi sonrası 3.ayda mikroperimetri testlerinde fiksasyon stabilitesinde anlamlı düzelmeler izlendi. Ortalama retinal duyarlılık 8,2 dB'den 11,2 dB'e yükseldi ve istatistiksel olarak anlamlı idi (p<0,001). Lokal defisit -10,7 dB'den -7,9 dB'e yükseldi ve istatistiksel olarak anlamlı idi (p<0,001). Tedavi sonrası OKTA ile elde edilen verilerde anlamlı bir değişiklik izlenmedi. Gruplar arasında başlangıç yaş, cinsiyet, başlangıç ortalama EİDGK, ortalama HbA1c, ortalama göz içi basıncı, fakik/psödofakik lens oranı, eşlik eden HT varlığı, yüzeyel kapiller pleksus vasküler dansite değerleri açısından istatistiksel anlamlı bir fark yoktu. OKTA ile elde edilen veriler incelendiğinde foveael avasküler zon (FAZ) genişliği az olan, FD-300 değeri ve derin pleksus vasküler dansite değerleri fazla olan hastaların tedavi sonrası görme keskinliği, ortalama retinal duyarlılık ve lokal defisit değerlerinin daha fazla düzeldiği izlendi. Sonuç olarak, DMÖ'de intravitreal bevacizumab enjeksiyonu uygulanan hastalarda görme keskinliğindeki artışla beraber, anatomik ve yapısal bütünlüğü gösteren OKT bulgularında ve retinanın fonksiyonel durumunu gösteren MP-1 bulgularında anlamlı düzelmeler olduğu görülmektedir. Fonksiyonel düzelmenin yapısal düzelme ile korele olduğu ve OKTA bulguları ile öngörülebildiği saptanmıştır.

Evaluation of Retinal Anatomical, Functional and Vascular Changes After Intravitreal Bevacizumab Treatment in Patients with Diabetic Macular Edema Diabetic retinopathy (DRP) is the most common microvascular complication of diabetes mellitus (DM) and the most common cause of blindness in the working age group. In this study we aimed to determine the retinal anatomical, functional and vascular changes after the intravitreal bevacizumab treatment in patients with diabetic macular edema (DME), by optical coherence tomography (OCT), microperimetry (MP) and optical coherence tomography angiography (OCTA) respectively, whether or not this changes are correlated with the increment of the visual acuity. A prospective interventional study was planned for 31 eyes of 31 patients with diabetic macular edema who had not received any treatment previously. Patients who met the criteria were given 3 doses of intravitreal bevacizumab injection one month apart. The best corrected visual acuity (BCVA) was recorded; fundus fluorescein angiography, optical coherence tomography, microperimetry and optical coherence tomography angiography were evaluated before and after treatment. The patients were grouped according to the increase in visual acuity after 3 consecutive injections as follows; group 1 with the patients whose BCVA increased more than 10 letters, group 2 with the patients whose BCVA increased less than 5 letters, group 3 with the patients whose BCVA increased between 5-10 letters. While the mean initial BCVA was 34.2 letters, increased to 39.9 letters after treatment (p <0.001). Intraocular pressure changes was not statistically significant (p = 0.665). Mean initial central macular thickness (CMT) was 335.1 ?m, whereas mean CMT was measured as 276.4 ?m after treatment. There was a statistically significant decrease in CMT between baseline and 3rd month values (p <0.001). Significant improvements in fixation stability were observed in microperimetry tests at 3rd month after treatment. The mean retinal sensitivity increased from 8.2 decibels (dB) to 11.2 dB and was statistically significant (p <0.001). Mean local defect increased from -10.7 dB to -7.9 dB and was statistically significant (p <0.001). No significant change was observed in the data obtained with OCTA after treatment. There was no statistically significant difference between the groups in terms of age, gender, on the baseline mean BCVA, mean HbA1c, mean intraocular pressure, phakic / pseudophakic lens ratio, presence of concomitant hypertension and superficial capillary plexus vascular density. When the data obtained with OCTA were examined, it was observed that the patients with low foveal avascular zone (FAZ) area, high FD-300 values and high deep plexus vascular density values ameliorated better in terms of visual acuity, mean retinal sensitivity and local defect values after the intravitreal bevacizumab treatment. In patients with DME, intravitreal bevacizumab treatment provide significant increase in visual acuity, significant improvement in OCT findings which shows anatomical and structural integrity and MP-1 findings which is indicator of the functional state of the retina. It has been observed that functional improvement correlates with structural improvement and can be predicted with OCTA findings.