Demir Eksikliği Anemisinin Tanısında Gereksiz Test İstemi ve Maliyet Verimliliği

Abstract

Amaç: Gereksiz test istemleri laboratuvar iş yükünü önemli oranda arttırmaktadır. Çalışmamızda anemiye yaklaşım algoritması üzerinden demir eksikliği anemisinde çalışılan testlerin gereksiz istemi ve ek maliyeti tartışılmıştır. Gereç ve Yöntem: Hemogram ve demir parametreleri (Fe, TDBK, ferritin) eş zamanlı olarak çalışılan hastalar retrospektif olarak incelendi. Veriler elde edilirken gebe, çocuk ve nefroloji vakaları dışlandı. Hastalar dört gruba ayrıldı; birinci grup hemoglobin ve demir parametreleri normal aralıkta olanlar, ikinci grup hem hemoglobin hem demir parametreleri düşük olanlar, üçüncü grup hemoglobin normal aralıkta iken demir parametreleri düşük olanlar, dördüncü grup hemoglobin düşük iken demir parametreleri normal aralıkta olan hastalar olarak belirlendi. Bulgular: Hemogram ve demir parametrelerinin eş zamanlı çalışıldığı 566 vaka belirlenmiştir. Birinci grupta hemoglobin ve demir parametreleri referans aralık içinde olup gereksiz test yapılan grup 301 (%53,1) vaka, İkinci grup aşikar demir eksikliği anemisi olan 116 (%20,1) vaka, üçüncü grup pre-latent ve latent demir eksikliği olan 104 (%18,3) vaka, dördüncü grup demir eksikliğine bağlı olmayan anemi olarak 45 (%7,9) vaka belirlenmiştir. SUT’un güncel fiyatlarına göre Fe: 1.21 TL, TDBK: 1.21 TL, Ferritin 5.5 TL dir. Bir vakadan toplam 7.92 TL ek ödeme maliyeti çıkmıştır. Yaklaşık bir ayda 301 vakaya ödenen ek maliyet ise 2.383.92 TL’dir. Sonuç: Test istemini yapan klinisyenin tanıyı gözden kaçırma endişesi gereksiz test isteminde önemlidir. İstenen tetkik sayısı artıkça istenen testlerden herhangi birinin normal referans aralığının dışında olma olasılığı artacaktır. Bu sebeple klinisyen ve laboratuvarların ortak hazırlayacakları algoritmalar olması, bunlara uyulması önemlidir. Özellikle belli testlerde uygulanabilecek refleks ve reflektif test anlayışı bu konuda faydalı olabilir.

Objective: The unnecessary test requesting has significant effect in the laboratory workload. The unnecessary demand and the additional cost of performed tests were discussed through the anemia approach algorithm. Materials and Methods: We retrospectively investigated patients applied to our hospital, performed complete blood count (CBC) and iron parameters (Fe, TİBC, ferritin) simultaneously. When data were obtained; pregnancy, child and nephrology cases were excluded. Cases were divided into four groups; the first group had hemoglobin and iron parameters within the normal range, the second group had both low hemoglobin and iron levels, the third group had hemoglobin within normal range but iron levels were under the reference interval, the fourth group had hemoglobin under the reference interval but the iron parameters were within normal range. Results: 566 cases were performed CBC and iron parameters simultaneously. In the first group, 301(%53,1) cases had unnecessary test requesting. In the second group 116(%20,1) cases; in the third group 104(%18,3) cases; in the fourth group 45(%7,9) cases were present. Current prices of Health Communication Application; Fe: 1,21TL(0,22 EUR), TIBC: 1,21TL(0,22 EUR), Ferritin 5.5TL(1,01 EUR). A total payment of 7,92TL(1,45 EUR) has been made for a single patient. The additional cost paid for 301 cases in a month, is 2,383,92TL(445,38 EUR). Conclusion: The unnecessary test requests happen when the clinicians worry about the missing diagnosis. If number of requests increases, the likelihood of being out of the reference range will increase. The clinician and laboratory specialists have to prepare algorithms together and follow. Especially reflex and reflective tests may be useful.