Bireylerin Salgın Hastalıklara Yönelik Komplo Teorilerinin Sağlık Sistemleri Güvensizlik Düzeylerine Etkisi

Abstract

Amaç: Bu araştırma, bireylerin salgın hastalıklara yönelik komplo teorilerine inanma düzeylerinin sağlık sistemlerine duydukları güvensizlik üzerindeki etkisini incelemeyi amaçlamaktadır. Komplo teorilerinin halk sağlığına olası olumsuz etkileri nedeniyle bu konu önem taşımaktadır. Gereç ve Yöntem: Araştırma, nicel, tanımlayıcı ve kesitsel bir modelde yürütülmüştür. Veriler, 18 yaş üstü 384 katılımcıdan yüz yüze ve çevrimiçi anket yoluyla toplanmıştır. Ölçek olarak 19 maddelik “Salgın Hastalıklara Yönelik Komplo Teorisi Ölçeği” ve 10 maddelik “Sağlık Sistemlerine Güvensizlik Ölçeği” kullanılmıştır. Veriler SPSS 27.0 ile analiz edilmiş; t-testi, tek yönlü varyans analizi, pearson korelasyon ve basit doğrusal regresyon analizleri uygulanmıştır. Bulgular: Yaş ve medeni durum değişkenleri, komplo teorilerine inanma düzeylerinde anlamlı farklılık göstermiştir. Komplo teorileri ile sağlık sistemlerine güvensizlik arasında orta düzeyde pozitif ve anlamlı bir ilişki bulunmuştur. Regresyon analizine göre, komplo teorileri sağlık sistemlerine güvensizliğin %39,8’ini açıklamaktadır. Sonuç: Salgın hastalıklara yönelik komplo teorilerine inanma düzeyi arttıkça, bireylerin sağlık sistemine duyduğu güven azalmaktadır. Bu durum, halk sağlığı açısından risk oluşturmaktadır.

Objective: This study aims to examine the effect of individuals' belief in conspiracy theories about infectious diseases on their distrust of healthcare systems. This topic is important due to the potential negative effects of conspiracy theories on public health. Materials and Methods: The study was conducted using a quantitative, descriptive, cross-sectional model. Data was collected from 384 participants aged 18 and over through face-to-face and online surveys. The 19-item ‘Conspiracy Theory Scale for Epidemic Diseases and the 10-item ‘Health System Distrust Scale’ were used as scales. Data were analysed using SPSS 27.0; t-tests, one-way analysis of variance, Pearson correlation, and simple linear regression analyses were applied. Results: Age and marital status variables showed significant differences in the level of belief in conspiracy theories. A moderate positive and significant relationship was found between conspiracy theories and distrust of health systems. According to regression analysis, conspiracy theories explain 39.8% of distrust in health systems. Conclusion: As the level of belief in conspiracy theories about infectious diseases increases, individuals' trust in the health system decreases. This situation poses a risk to public health.