Türkiye’de Kararnamelerin Bürokrasi Üzerindeki Etkisi: Parlamenter ve Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemlerinin Karşılaştırması

Abstract

Makalenin konusu, Parlamenter sistem ve Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi karşılaştırmasında Türkiye’de kararnamelerin bürokrasi üzerindeki etkisidir. Bu çalışmada Parlamenter dönemde ve özellikle Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sisteminde kararnamelerin bürokrasi kurumu üzerindeki etkilerinin nasıl ve ne denli olduğu ele alınmaktadır. Makalenin kapsamını, Parlamenter dönemde yürütmenin sıklıkla başvurduğu düzenleyici işlemlerden biri olan ve günümüzde uygulanma imkânı kalmayan kanun hükmünde kararnameler ile Türkiye’ye özgü hükümet sistemi modeli olan Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi döneminde çıkarılan Cumhurbaşkanlığı kararnameleri oluşturmaktadır. Çalışmada ilk olarak bürokrasinin özellikleri ele alınmış, sonrasında ise Parlamenter ve Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemleri açıklanmıştır. Daha sonra da kararname konusuna değinilmiştir. Ayrıca hükümet sistemleri temelinde kararnamelerin bürokrasi üzerinde etkileri ve bürokrasi kurumundaki değişim ve dönüşümde oynadığı roller belirtilmiştir. Çalışma, bürokrasi ve hükümet sistemleri ile kararnameler kapsamında bugüne kadar yayınlanan literatür çalışmalarından faydalanılarak hazırlanmıştır. Bu kapsamda çalışmanın Kanun Hükmünde Kararnameler ve Cumhurbaşkanlığı Kararnameleri arasındaki farklılık ve bürokrasi üzerindeki etkilerinin nasıl ve ne şekilde olduğunu ortaya koyması bakımından literartüre katkı sağlayacağı düşünülmektedir.

The article focuses on the impact of decrees on bureaucracy in Türkiye, comparing the parliamentary and presidential government systems. This study examines how and to what extent decrees have an effect on bureaucratic institutions in the parliamentary period and especially in the presidential government system. The scope of the article consists of decrees having the force of law, which are among the regulatory procedures frequently resorted to by the executive in the parliamentary period and which are no longer applicable today, and presidential decrees issued during the presidential government system period, which is a government system model specific to Turkey. The study first addresses the characteristics of bureaucracy and then explains parliamentary and presidential government systems. Then, the subject of decrees is addressed. In addition, the effects of decrees on bureaucracy on the basis of government systems and the roles they play in the change and transformation in the bureaucracy institution are stated. The study was prepared by utilizing the literature studies published so far within the scope of bureaucracy and government systems and decrees. In this context, the study will contribute to the literature by revealing the differences between the Decree Laws and Presidential Decrees and how and in what way their effects on the bureaucracy are.