LENFÖDEM TANILI HASTALARDA GELENEKSEL VE TAMAMLAYICI VE ALTERNATİF TEDAVİ KULLANIMI

Abstract

AMAÇ: Lenfödem (LÖ) tanısı ile takip edilen hastalarda tamamlayıcı ve alternatif tedavi (TAT) kullanım sıklığının, türünün, bilgi kaynağının, kullanma nedeninin, algılanan yararın ve kullanan grubun özelliklerinin belirlenmesi. GEREÇ VE YÖNTEM: Çalışmaya meme kanseri ile ilişkili LÖ tanısı ile takip edilmekte olan, 20-90 yaşları arasında 100 hasta dahil edildi. Hastaların sosyodemografik özellikleri, kemoterapi ve radyoterapi seans sayıları ve kullanılan medikal tedavileri yüz yüze görüşme yöntemi ile sorgulandı. Ayrıca hastalardan ‘Meme Kanserine Bağlı Lenfödem Tanılı Hastalarda TAT Kullanım Sıklığı’ başlıklı soru formunu doldurmaları istendi. BULGULAR: Ortalama yaşları 54.6± 9.3 yıl olan hastaların en az bir TAT yöntemi kullanma oranı %77.0 olarak saptandı . TAT yöntemi olarak en çok masajın (n=40) ve dua etmenin (n=38) tercih edildiği saptandı. Bitki kullanan hasta sayısı 12 idi. Hastaların %48.2'si kullanmaya kendisinin karar verdiğini, %19.2'sinin ise doktor tavsiyesi ile TAT kullanmaya başladığını ifade etti. Doktor tavsiyesi ile TAT kullanan hastalarda tercih edilen yöntemler sırasıyla; kinesiotaping uygulaması (n=24), düşük güçlü lazer uygulaması (n=19) ve yoga (n=7) idi. Çalışmamızda TAT kullanan hastaların sadece %35'inin bu konuda doktoruna bilgi verdiği görüldü. SONUÇ: LÖ hastalarının yaklaşık yarısının TAT kullanımı ile ilgili sağlık çalışanlarına bilgi vermediği, bir çok hastanın tanı alır almaz veya tedavileri halen devam etmekte iken bu yöntemleri kullandığı belirlenmiştir. Özellikle LÖ ile ilgilenen klinisyenlerin rutin değerlendirme içinde yer alarak TAT yöntemlerini dökümente etmeleri ve TAT yöntemlerinin potansiyel zararları hakkında bilgi sahibi olup hastaları doğru yönlendirmeleri gerekmektedir.