Kemoradyoterapi ile tedavi edilen baş ve boyun skuamöz hücreli kanserinde bilgisayarlı tomografi histogram analizinin sağkalım süresi ve lokal kontrol süresi ile ilişkisinin araştırılması

Abstract

AMAÇ: Bu çalışmada kemoradyoterapi ile tedavi edilen baş ve boyun skuamöz hücreli kanserinde (BBSHK) bilgisayarlı tomografi (BT) histogram analizi ile sağkalım süresi ve lokal kontrol süresi arasındaki ilişkisinin değerlendirilmesi hedeflenmiştir. GEREÇ VE YÖNTEM: Çalışmamızda ‘Kanser Görüntüleme Arşivi’ veri tabanında kayıtlı ‘Baş ve Boyun Skuamöz Hücreli Kanserleri’ isimli çalışmaya ait veri seti ve bu çalışmaya kayıtlı olguların BT görüntüleri kullanılmıştır. Tümöre ait Human papilloma virüs (HPV) durumu bilinen, konkomitan kemoradyoterapi ile tedavi edilmiş ve tedavi öncesi 1.3 mm kesit kalınlığında kontrastlı boyun BT incelemesi bulunan olgular çalışmaya dahil edilmiştir. 112 tümör ve 98 lenfadenopatiden BT histogram analizi gerçekleştirilmiştir. Lezyonların en geniş boyuta ulaştığı aksiyel kesit belirlenerek bu kesitte lezyon sınırları nekrotik-kistik alanları da içerecek şekilde çizilmiş ve bu alan üzerinden histogram parametreleri [ortalama, varyans, çarpıklık, kurtozis, 1.persentil (P), 10.P, 50.P, 90.P ve 99.P] hesaplanmıştır. Histogram parametrelerinin sağkalım süresi ve lokal kontrol süresi ile ilişkisi Kaplan Meier yöntemi ve tek değişkenli ve çok değişkenli Cox regresyon analizleri ile değerlendirilmiştir. BULGULAR: Çalışmaya 95 erkek, 17 kadın olgu dahil edilmiştir (ortalama yaş 59.12±9.54 yıl). Ortalama sağkalım süresi 69.3 ay, ortalama lokal kontrol süresi 68.4 ay ve 5 yıllık sağkalım oranı %84’tür. Yaş, cinsiyet, sigara öyküsü, kanser orijini, T (tümör) evresi, N (lenf nodu) evresi, TNM (tümör-lenf nodu-metastaz) evresi ve HPV durumuna göre düzeltme yapılarak çok değişkenli Cox regresyon analizi yapıldığında lenfadenopati histogram parametrelerinden ortalama değer, 50.P, 90.P ve 99.P değerlerinin sağkalım süresini; tümör histogram parametrelerinden ortalama değer, 1.P ve 10.P değerlerinin lokal kontrol süresini tahmin etmede bağımsız belirteçler olduğu bulunmuştur. SONUÇ: Tedavi öncesi evreleme amaçlı sıklıkla kullanılan BT’den gerçekleştirilecek histogram analizi kemoradyoterapi ile tedavi edilen BBSHK’de sağkalım ve lokal kontrol sürelerinin öngörülmesinde klinik faktörlere ek katkı sağlayabilir.