Sağlık kurumunda çalışanların atık yönetimi konusunda bilgi düzeyi: Bir üniversite hastanesi örneği

Abstract

AMAÇ: Atık yönetiminin amacı, insan sağlığı ve çevreye zarar vermeden ekonomik yolla atıkların toplanması, ayıklanması, geri dönüştürülmesi, bertaraf edilmesidir. Çalışmamızda; Afyonkarahisar Sağlık Bilimleri Üniversitesi hastane personelinin anket uygulama yolu ile, atık yönetimi konusundaki bilgi düzeyinin araştırılması amaçlanmıştır. GEREÇ VE YÖNTEM: Çalışmaya Ocak 2020 - Temmuz 2020 tarihleri arasında Afyonkarahisar Sağlık Bilimleri Üniversitesi Hastanesinde çalışan 261 katılımcı dahil edildi. Katılımcılara eğitim durumu,görev yeri ve ünvanı, tıbbi atık ile ilgili eğitim durumu, maruziyeti ve bilgi düzeyi ile ilgili 20 sorudan oluşan anket düzenlendi. BULGULAR: Çalışmaya katılanların 101(%38.7)'i erkek, 160 (%61.3)'ı kadındı. Katılımcıların görev ünvanları incelendiğinde 42(%16.1) araştırma görevlisi, 38(%14.6) akademisyen, 112(%42.9) hemşire, 21(%8) temizlik personeli ve 48 (%18.4) tıp fakültesi öğrencisi çalışmaya katıldı. Katılımcıların 194(%74.3)’ünün atık yönetimi hakkında en az bir kez eğitim aldığı, 128(%49.4)'inin ise hastane atık prosedürünü en az bir kez okuduğu saptandı. Hastanelerde tıbbi atık sorumlusunun kim olduğu ile ilgili soruyu, çalışanların yalnızca 41(%15.7)’i başhekim diyerek doğru cevapladı. Tıbbi atıkların konulması gereken poşet rengini katılımcıların büyük bir çoğunluğu 255(%97.7)'i kırmızı olarak doğru cevaplarken evsel nitelikli atıklarda ise siyah renk olarak doğru cevaplama oranı 194(%74.3), cam ambalaj atıklarında ise 133(% 51) idi. Atık yönetimi ile ilgili bilgi sorularından en yüksek puanı hemşireler alırken, en düşük puanı temizlik personellerinin aldığı görüldü. SONUÇ: Çalışmamızda tıbbi atık ile ilgili eğitim alan sağlık çalışanı oranı %74.3 olmasına karşın, tüm sorulara verilen doğru cevap oranı daha düşüktü. Atık yönetimi ile ilgili bilgi sorularına verilen puanlar incelendiğinde yalnızca 30 (%11.4) kişinin tam puan aldığını, en düşük puanı alanların ise atıklara en çok maruz kalan grup olan temizlik personelleri olduğu belirlendi. Çalışmamızın çarpıcı sonuçlarından biri de kırmızı tıbbi atık poşet rengi dışındaki atık poşet renklerinin doğru bilinme oranının çok düşük olmasıdır. Buradan yola çıkarak evsel ve cam atık prosedürünü eğitimlerde tekrar vurgulamak gerektiği kanısındayız.